Skip to main content

Posts

समानान्तर जिन्दगीहरु

कुनै एक कालखन्डमा प्रत्यक्ष–अप्रत्यक्ष रुपमा सहयात्री बनेर जिन्दगीहरु कहिले एउटै गोरेटोमा, कहिले रात्रीकालीन गाडीको संगैको सीट्मा, कहिले पानी भर्ने पँधेरीमा, कहिले सपिङ मलमा त कहिले कलेजको लास्ट बेन्चमा भेटिन्छन् । जीवन एउटा सरल रेखा हो । समंग्र जिन्दगीहरु जन्मदेखि मृत्युसम्मको चलायमान ज्यामिती हो । हरेक प्राणीको जीवन प्रणाली कति सरल छन् । जन्म, जीवनयात्रा र मरण । जीवनयात्राका क्रममा प्रकृतिप्रदत्त जिम्मेवारीहरु पनि निभाइन्छन् । त्यस्मा, गाँस, बास, कपास, मनोरञ्जन तथा सन्तानोत्पादनका प्रकृयाहरु आँउछन् । तर अरु जीवको भन्दा मानवीय जिन्दगी फरकप्रायः छ । मानिस् आँफैले आफ्नो जिन्दगी जटिल बनाएका छन् । एउटा जिन्दगी एक पटक जन्मिन्छ, एक पटक जिउँछ र मर्छ पनि एक पटकमात्र । 

हाम्रा सन्तति यसरी बेरोज्गार हुँदैछन्

सर्वप्रथम एउटा एतिहासिक प्रसङ्ग कोट्याउन चाहन्छु । उन्नाइसौ शताब्दिको सुरुवाती समयमा बेलायतमा गलैँचा उद्योगमा नयाँ प्रविधि घुसाइयो । औधोगिक क्रान्तिको त्यस संघिन समयमा भित्र्याइएको मेसिनहरुले हजाराँैको सङ्ख्यामा मज्दुरहरुलाई बेरोज्गार बनायो । कारणः गलैँचाका सबै काम अब मेसिनबाट हुने भयो । ती मज्दुरहरु मध्यका नाइके मज्दुरको नाम लुडाइट थियो र उन्को अग्रतामा उक्त प्रविधिको ठुलै बिरोध भयो । रोज्गारी खोसिएको रिशमा उनीहरुले फ्याक्ट्री आगजनी गरे, मेसिन बिगारिदिए । आज पनि अङ्रेजी भाषामा लुडाइट भन्ने प्रतिकात्मक शब्दले कुनै त्यस्तो ब्यक्तीलाई जनाउदछ जो नयाँ प्रविधी, औधोगिकरण, स्वचालित प्रणाली वा कम्प्युटरको बिरोधी हो । किनकी उस्को बिचरामा त्यस्ता चीजले मानवीय रोजगारी बिस्थापित गरिरहेका छन् ।  

म अर्कै रबिन्द्र अधिकारी

चैत्र २ गते । मोबाइलमा ६ बजे एस् एम एस् आयो – “बधाई हो बधाई ।” हप्तौँदेखि आफ्नो वरिपरि राम्रो घटना केही घटेको छैन, केको बधाई कस्को बधाई? मेसेज रङ नम्बरमा परेको हुनुपर्छ । ४५ मिनेटपछि फेरी अर्को नम्बरबाट मेसेज आयो – कङ्ग्र्याच्स् सर । त्यो नम्बर कहिल्यै मेसेज नगर्ने वरिष्ठ आफन्तको थियो । रिप्लाई के गर्ने? फोननै गरेर बधाई के को थियो भनेर सोध्ने आँट पनि आएन । बुढा फेरी प्र्याङ्क गर्ने खाल्का पनि हैनन् । ९ बजेको तेस्रो मेसेजले मलाई सोच्न वाध्य बनायो जस्मा लेखिएको थियो – “डियर रबिन्द्र सर, बधाई! यु रियल्ली डिजर्भ इट ।” नौलो नम्बर थियो, तरैपनी एक मिस्कल ठोकिदिएँ । नचिनेको नम्बरलाई थाहै नभएको बिषयमा फोन वा एस् एम एस् फर्काएर गलफत्ति गर्नु भन्दा एक मिस्कलमा टार्ने योजना थियोे । जसले केही घण्टामै घाँस खायो । 

मम पसल्नी

केही चीज सुन्दर छ भने त्यसलाई हेरिनु पर्छ । नहेरिए त्यो सुन्दरताको अर्थ के? अतः सुन्दरताको महिमा दर्शकको परखी र प्रशंसाले हुने हो । हुनत हेर्ने नजरमा सुन्दरता छ भने जे हेर्यो त्यो राम्रो, त्यसले झुसिल्किरालाई पनि भोलीको फर्फर उड्ने पुतली देख्छ । कलाकारले फोहोर गल्लीलाई पनि सुन्दर देखेर पोट्रेट बनाउछ, हजारौ प्रसंशक बटुल्छ र लाखौंमा बेच्छ पनि । प्रशंसा सधैँ सबैले गुलाबकै गर्नुपर्छ भन्ने छैन, घत परे बिच्छीको गर्न सकिन्छ, बिमान परिचारीकाको मात्र हैन, मनपरे कहिलेकाहिँ गाढाकी मम पसल्नीको पनि गर्दा हुन्छ ।

सन् २०१७ का भाईरल बिषयबस्तु

२०१७ को जुन महिनामा सिमा सुबेदी नामक एक अनुहार एकाएक भाईरल हुन पुग्यो । नेपालीहरुलाई भारतको बिरोध गर्नु अघि सयपटक सोच्नु र इन्डियनहरुले भुकम्पको बेलामा रोड रोडबाट चन्दा दिएर सहयोग नगरेको भए के हुन्थ्यो भन्दै भिडियो सार्वजनिक गरेपछि नेपालीहरुको घृणाको ओइरो लाग्यो । अस्ली गोर्खाली भनेको भारतीय नै हुन र नेपालीहरुले इन्डियामा गई बर्तन धोएर भारतीय गोर्खालीको समेत बेइज्जत गरेको भन्ने आसय सिमा सुबेदीको थियो । केही महिना सामाजिक सञ्जाल र युटुब सिमा सुबेदीका प्रतिकृयात्मक लेख र भिडियोले भरिपूर्ण रह्यो । यसैसाल तराईको बर्खे बाडीमा छोराको अन्त्यष्टि गर्न पुर्ने माटो सहित नपाएकोले बाबुले बालकको लाश बाढीमै बगाइृरहेको नरेन्द्र श्रेष्ठको फोटोले अन्तरराष्ट्रिय मिडियाबजारसमेत पिट्यो । वर्षको जुलाई र अगष्टभरि मराठी भाषाबाट सुरु भएको गोलागोला बोलको गीत नेपालमा पनि गज्जबले चल्यो । स्वर्गीय यमबुद्धको अगुवाईमा सुरु भएको रबार्जको र्याप ब्याटलबाट एक्कासी चर्चामा आएका स्पर्धी मध्यका एक साकार पढाईको शीलशीलामा अष्ट्रेलिया गएता पनि नेपहपको बाटोलाई निरन्तरता दिइरहे । हिपहपको नेपाली साङ्गितिक द

अब पाटी भन्दा देश माथि

अर्को चुनाव सकियो । मतपरिणाम सबैतिरबाट आईसक्यो । बिजयी उमेदवारहरुलाई हार्दिक बधाई, तर यो पटकको जीत चाँही एक गह्रुङ्गो जिम्मेवारीको रुपमा लिईदिनुहोल भन्ने बिनम्र आग्रह पनि ।  मुलुकमा प्रजातन्त्र ओर्लेको करीब ३० बर्ष पुगेछ । यो संक्रमणकालीन अवधि नेपालको ईतिहासमा निकै नै महत्वपूर्ण भएकोले हुनसक्छ यो कालखण्डका प्रतक्षदर्शीले अनेक सास्ती झेले; आन्दोलन, ढुङ्गामुढा,, गुरिल्ला जनयुद्द, लुटतन्त्र, भ्रष्टाचार, गुण्डागर्दी, दलाली सबैसबै चरमरुपमा फास्टाएको अनुभुत गरे । दुई चार वटा डाँडा जोतेर बर्षौटे पहिरो लाग्ने बाटो बनाएको बाहेक यस अवधिमा आँखाले देखिने बिकास शुन्यप्राय छ । केही मुख्य आयोजना पनि अन्तरराष्ट्रिय सहयोगमा भएको छ । 

म चोर हुँ

 म एउटा कन्फेसन वा स्वीकारोक्ति गर्न चाहँन्छु । म विभिन्न चरित्रहरु मिसिएर बनेको मानव हुँ । म भन्न नमिल्ने धेरै धेरै नराम्रा गुणहरुले भरिएको छु । तसर्थ म चोर पनि हुँ ।