अब पाटी भन्दा देश माथि

अर्को चुनाव सकियो । मतपरिणाम सबैतिरबाट आईसक्यो । बिजयी उमेदवारहरुलाई हार्दिक बधाई, तर यो पटकको जीत चाँही एक गह्रुङ्गो जिम्मेवारीको रुपमा लिईदिनुहोल भन्ने बिनम्र आग्रह पनि । 

मुलुकमा प्रजातन्त्र ओर्लेको करीब ३० बर्ष पुगेछ । यो संक्रमणकालीन अवधि नेपालको ईतिहासमा निकै नै महत्वपूर्ण भएकोले हुनसक्छ यो कालखण्डका प्रतक्षदर्शीले अनेक सास्ती झेले; आन्दोलन, ढुङ्गामुढा,, गुरिल्ला जनयुद्द, लुटतन्त्र, भ्रष्टाचार, गुण्डागर्दी, दलाली सबैसबै चरमरुपमा फास्टाएको अनुभुत गरे । दुई चार वटा डाँडा जोतेर बर्षौटे पहिरो लाग्ने बाटो बनाएको बाहेक यस अवधिमा आँखाले देखिने बिकास शुन्यप्राय छ । केही मुख्य आयोजना पनि अन्तरराष्ट्रिय सहयोगमा भएको छ । 

तीन दशक भनेको एक जुग हो, अर्को तीन दशकमा एउटा पुस्ता नासिन्छ । आफु नासिनु अघि देशले मुहार फेर्न लागेको आभाष होस् भनेर मजस्ता धेरैले आफ्नो अमुल्य मत दिएका छन् । टन्टलापुर घाममा तालु सेक्काएर ठेलम ठेल र तछाड मछाडबिच लाइन बस्दै गर्दा मतदाताका अनुहारमा निराशा बाहेक केही थिएन । किनकी यो पुस्ताले धेरैखाले भोट् धेरै पटक खसाले तथापी सकाराात्मक परिणाम कमै हात लाग्यो । राष्ट्रिय राजनीतिको प्रवाह बिकास र समृद्धिभन्दा पनि सत्तालिप्सा र कुर्सी तानातानमा बढी केन्द्रित देखियो । महँगी र भ्रष्टाचार चुलिमा छन् । अब्यवस्थिती र बेरोजगारीले आक्राँन्त युवा पुस्ताले देशमा भविष्य देखेकै छैनन् । बिदेश हिंड्ने दौड दिनानुदिन चर्कदो छ ।

चालकलाई जति पटक चुनेर पठाए पनि गाडीको ब्रेक फेल भैनैरह्यो । दैनिक रोजिरोटिमै संघर्ष गर्नुपर्नेको जमात बढ्दै गयो । कृषि तथा उद्योग जस्ता उत्पादनमुखी काम बढ्न सकेन । देशका सम्पूर्ण संबेदनशील क्षेत्रहरु सिमित ब्यक्तिहरुको कब्जामा छ । स्वास्थ्य क्षेत्र धराशायी छ, सरकारी विद्यालयहरुको हविगत दयनिय छ । ब्यापार र सेवारुपी ब्यवसायमा सिन्डिकेट हावी छ । राजनीतिकरणले निजामति, पुलिस, सेना, पेशागत इथिक्स लगायत न्यायलय समेत छियाछिया बनाएको छ । नेपालमा पैसा र पहुँचले गर्न नसकिने र नहुने काम केही बाँकी रहेन । स्वाभिमानी र आत्मनिर्भर मानिस् विविध गुट, दल र तीनका खेमामा आवद्ध नभए जागिर धराप पर्ने मात्र नभै जीवन जिउन नै असहज हुने स्थिती आयो । र यो बेथिती बढिनै रह्यो ।

चुनावको मुख ताकेर भोट् माग्न नेताहरु गाँउ पसिरहदा भाषणमा जुन आश्वासन् दिन्थे बढो हाँसो लाग्थ्यो । कार्यकर्ताले त विश्वास मान्नै पर्यो नत्र पछि लाग्नुको आधार के ? तर आमजनताले पटक्कै विश्वास गर्दैनथे । भोट् हाल्नु अधिकांशलाई अधिकारको प्रयोग भन्दा पनि बढी बाध्यता जस्तो देखिन्थ्यो । यो चरम् अविश्वासको अवस्था देश कै राजनीतिले ल्यायो र जनताले तिनै अविश्वासीला मध्यका राम्रालाई चुने । सदनमा किनबेच भैरहने अनेकन् साना दलहरु बढारिएका छन् ।

हुने बिरुवाको चिल्लो पात भनेझै बिजेताले दोस्रो दिन देखी काममा कटिबद्द हुन जरुरी छ । एक दिन बिजय जुलुस मनाउनु ठीक हो तर हप्तौसम्म माला र बाजागाजाका साथ गाँउ टोल किन डुल्ने? पुरानै ढाचाका नेताहरु फेरी पनि महिनौसम्म सहकारी, स्कुल कलेजले आयोजना गरेका बधाई ज्ञापन समारोहमा सारीक भै रहने छन् । के रिबन काट्ने र झिनामसिना समारोहमा अल्झिएर देश बिकासको महान मिसन पुरा हुन्छ? मतदाता पुरानै हुन् भनेर पुरानै ढर्रामा उनीहरु फेरी पनि फर्केलान् । ब्यक्ती भन्दा पाटी माथि र पाटीभन्दा देश माथि हुनु पर्नेमा आजसम्मको माहोल ठीक बिपरित देखिएको छ । यसलाई सच्याउनै पर्छ ।

के अवपनि कर्ममुखी नभै फुलमाला र वाहवाहीमा नेतागिरी गर्न उचित हो? एक चरण जनताले तपाईंको भाषण् सुने र थोरै पत्याए अब कृपया भाषण् नछाट्नुहोस् । कुराले चिउरा भिज्दैन, काम गरेर देखाउनुहोस् । जनताले देख्ने ठोस् काम । दशकौ देखी बिचलित कर्मचारीतन्त्रलाई राजनीतिबाट अलग पार्नुहोस् । सुशासन र भ्रष्टाचार निवारण प्रमुख मुद्दा बनाउनुहोस् । पत्रकार र मास्टरका झोले राजनीतिमा अंकुश लगाउन निती ल्याउनुहोस् । करछलीलाई रोक्नुहोस् र दलाली काम सबैलाई करको दाहेरामा ल्याउनुहोस् । ठगी र अवैध धन्दालाई नियम्मन गर्नुहोस् । जनताकै सेयरबाट मेजर जलबिद्युत आयोजनाका खाका तयार गर्नुहोस् । प्रतिपक्षले पनि आलोचनात्मक सावधानी दिइराख्नु पर्छ । पहिलो चरणमा त्यत्ती भए देशले रफ्तार समाउछ । बाँकी कुरा बिस्तारै ।     

This article was also published in the Mangsir 21st Issue of Saptahik, KMG's weekly. Click here to get to the link.