अचम्मको चिनाजानी

मानिस मानिसबीच हुने कुनै सम्बन्ध सामान्य भईकन पनि अचम्मका हुन्छन् । सबैका हुन्छन् यस्ता चिन्जान, स्थान र पात्र फरक भएतापनि यस्ता घटना घटिरहेका हुन्छन् । प्राय यो भोगिन्छ तर कसैलाई भनिन्नँ । धेरैअघि मेरो एउटा शिक्षक थिए । खासै राम्रो पढाउदैन थिए । धेरै बिद्यार्थीहरु फेल भएपछि आक्रोशले उस्को नाम केकेमात्र राख्न भ्याएनन् । मेरो भने उसँगको सम्बन्ध मध्यम नै थियो । जीवनमा धेरै उतारचडाब आयो । कसैबाट सुनेथेँ उस्को लागि बितेका बर्षहरु त्यति राम्रा रहेनन् । करीब १२−१३ बर्षपछि उनी एकदिन काम बिशेषले म काम गर्ने अफिसमा आए । म भएको ठाउँमा आएर सिधै भने− कति पैसा दियो भने यो जागिर पक्का हुन्छ? मेरो वाइफलाई लगाउनु पर्यो । श्रीमतीको लागि जागिरको आवेदन दिन आएका रहेछन् । मैले खुला प्रतिस्पर्धा गर्ने हो दाँयाबाँया त यहाँ हुँदैन भनेँ । उनले अझै जिद्दी गरे । ककस्लाई कतिकति दिनु पर्ने हो देऊ काम मिलाए बापत तिमीपनि राख तर जसरी नि मिलाऊ । म पन्छिन खोजेपछि उनी हतोत्साहित भएर जोडजोडले कराँउन र गाली गर्न थाले । मैले पनि जवाफ फर्काएँ । केही बेरको चर्काचर्कीपछि मैले यही दिन देख्नलाई तिमीहरुजस्तो चेलालाई पढाएछु धन्यवाद भन्दै बाहिरिए । कोहीकोही मान्छेहरु शत्रु भएकै राम्रा हुन्छन्, त्यस्पछि हामी खुशीराजी एक आर्काका शत्रु भयाँै । 

तर बिडम्बना जिन्दगी त्यति छोटो पनि छैन कि आफुलाई मन नपर्ने मान्छे दोहो¥याएर कहिल्यै नभेटिऊन् । त्यसो हुन यो विश्व त्यति बिराटपनि छैन । केही बर्ष बिते । प्राय जसो, खास भन्नु पर्दा दिनमा दुई पटक उस्को र मेरो बाटो काटिन्छ । भन्नुपर्दा उनीसँग अब मेरो कुनै बैरभाव छैन तर म केवल कामना गर्दछु कि हामी नभेटिएकै राम्रो भनेर । म बिहान अफिस जाँदा बाटोमा उन्लाई भेट्छु । फर्किदा पनि जम्काभेट हुन्छ । उन्को घर र मेरो अफिस अनि उन्को अफिस र मेरो घर लग्भग एकै ठाउँमा छ । दुईमध्य कुनै एकले समय, डेरा वा जागिर बदलेन भने बाँचुञ्जेल हाम्रो भेट निश्चित् छ । 

जब उन्ले मलाई देख्छन् तुरुन्त नजर परिवर्तन गरेर अन्तै कतै हेरेजस्तो गर्छन् । अनि म पनि भुँइतिर हेरेर बेवास्ता गरेको छनक दिन्छु । हामी दुबै एक अर्कालाई मन पराउदैनौँ साँचो हो तर त्यति धेरै घृणापनि गर्दैनौँ कि कानुनी राज्य नभएको भए एक अर्काको ज्याननै लिँऊ । एकदिन मेरो मोटरसाइकल दुर्घटना हुँदा केही मिटर पर उनी थिए । म हिलोमा जाकिएर थल न बल परेको थिए । उनी सहयोग गर्ननि आएनन् न त हाँसे नै । तर आँखाको कुनाबाट मैले अन्दाज गर्नसक्थेँ कि उन्को ओठमा नजाँनिदो मुस्कान फैलिएको छ । तर म यो कुरामा पनि ढुक्क थिँए कि यदि मेरो गम्भिर दुर्घटना भएको भए उनी हेरेरमात्र त पक्कै बस्दैन थिए । किनकी यदि म उन्को ठाँउमा भैदिएको भएपनि आपतकालिन अवस्थामा जरुर अस्पातल लैजान सहयोग गर्दथे । हामी एकअर्कालाई घृणा गर्दछौ तर त्यति धेरैपनि गर्दैनाँै कि आफ्नै आँखाअगाडि अर्कोले मृत्युवरण गरेको देख्नुपरोस् । मान्छेको जातको खासियत एउटा यो छ कि ऊ आफ्नो शत्रुको बारेमा खुबै चासो राख्छ । आफ्नो घनिष्ठ भनिने मित्रको बारेमा बरु उस्लाई त्यति कुरा थाहा हुँदैन जति शत्रुको बारेमा थाहा हुन्छ । उस्ले हरतरह र स्रोतबाट आफ्नो शत्रुको बारेमा जानकारी बटुलिरहेको हुन्छ । एबम् रितले मलाई उन्को नालिबेली सब थाहा छः उनी कहाँ के काम गर्छन्, छोराछोरी कहाँ के पड्दै छन्, उनी कहाँ गएर अधिकांश समय बिताँऊछन् इत्यादी । म निश्चिन्त छु कि उन्लाईपनि मेरो बारेमा केही ज्यादा नै थाहा छ । कसैको बारेमा प्रचुर जानकारी पाँउन उसँग बर्षौँसम्म नबोलेपनि केही फरक नपर्नेरहेछ । हामी दुईबीच बैरभावको सिमा यतिसम्म छ कि उहासँग यदि कोही बोल्यो भने म त्यो ब्यक्तिसँग सम्भव भएसम्म नबोल्ने बातावरण श्रीजना गर्न लागि परेको हुन्छु । अर्थात् निरर्थक भएतापनि हामी दुई आफ्नो वरिपरि एकअर्का बिनाको छुट्टै संसार बनाँउन चाहन्छाँै ।

हाम्रा बाटाहरु एक आपसमा दिनहँुजस्तो काटिएतापनि हाम्रा जिन्दगीहरु भने समानान्तर भएर अगाडि बढिरहेका छन्, तसर्थ म जब मलाई मनपर्ने एउटा पसलमा किन्मेल गर्न जाँदै थिँए मैले उन्लाई केहि कुरो किन्नमा बार्गेनिङ गरिरहेको देखँे । म त्यहाँ जानुको सट्टा अर्कै पसलमा गएर सब्जि किने । त्यस्तै एकदिन म केहि साथीहरुसँग मुभि हेर्न सिनेमा हल गएको थिए । हातमा टिकट देखेपछि त्यो सरले काँउन्टरमा गएर जबरजस्ती टिकट साट्यो । अर्कै मुभि हेर्न हल “बि” मा । तसर्थ हामी एक अर्कालाई यतिसम्म मन पराँउदैनाँै कि सिनेमाको असली आनन्द लिन हामी कम्तिमा एक हल पर अर्कै मुभि हेरिरहेको हुनुपर्छ । त्यसैपनि उनी कसरी निर्धक्कसँग चलचित्रको आनन्द लिन सक्छन् र जब आफुले मन नपराएको मान्छेपनि त्यहीँ कतै बसेर सोहि फिलिम हेरिरहेको छ भन्ने थाहा छ । हामी दुईको जिन्दगी यस अर्थमा समानान्तर छ; परबाट आपसमा देखिएपनि कहिल्यै बोलिदैनँ । एक अर्काको सब कुरा थाहा पाएपनि थाह नपाएजस्तो गरिन्छ ।

Published in print on KMG's weekly portal Saptahik on Asar 20, 2076  [July 6, 2019]